لوگو سیستایم

عارضه یابی کسب و کار

تقریبا می‌­توان گفت، تمامی افرادی که خودروی شخصی دارند به خوبی می‌دانند که برای اینکه اتومبیل همواره در وضعیت مطلوبی باقی بماند، لازم است تا به صورت دوره‌ای آن را سرویس کنند و همواره عملکرد بخش‌های مختلف آن را زیر نظر داشته باشند تا به محض بروز یک مشکل در همان ابتدای امر اقدام به رفع آن کنند! در مدیریت کسب و کارها هم داستان از همین قرار است! شما باید به صورت مداوم کسب و کارتان را نظارت کنید و با دقت روند آن را زیر نظر داشته باشید! به هوش باشید تا در صورت بروز مشکل، آن را برطرف سازید. به این روند در دنیای کسب و کار عارضه یابی سازمانی یا عارضه یابی کسب و کار گفته می‌شود.

سیستم سازی کسب و کار چیست

عارضه یابی کسب و کار چیست؟

عارضه یابی کسب و کار یا هلث چک جزو جدا نشدنی از سازمان­‌ها و کسب و کارها به شمار می‌­رود. امروزه در سازمان­‌های بزرگ، بخش مجزایی مسئولیت اجرایی عارضه یابی را بر عهده دارند و موفقیت یک تجارت و یک سازمان تا حدود زیادی به عملکرد این واحد بستگی پیدا می­‌کند.

عارضه یابی سازمانی یا عارضه یابی کسب و کار (Organizational Diagnosis یا Business Diagnosis) فرآیند سیستماتیک و تحلیلی است که به منظور شناخت و درک عوامل مختلف درونی و خارجی یک سازمان یا کسب و کار صورت می‌گیرد. هدف این فرآیند، تشخیص مسائل، چالش‌ها و نیازهای سازمان است تا بتوان در جهت بهبود عملکرد و ارتقاء اثربخشی سازمانی گام‌های لازم را برداشت.

تعریف سیستم به صورت آکادمیک

طبق گزارش مرکز PMI عدم توانایی در شناسایی نیازهای درست در کسب و کار به‌عنوان دومین دلیل شکست بیزینس‌ها (در صنایع مختلف) در نظر گرفته شده است و کسب و کارهایی که در موضوع عارضه یابی کسب و کار فاقد دانش و بلوغ کافی بوده‌اند، در عملکرد مالی، سودآوری، کیفیت محصول یا خدمات، حفظ مشتریان و اجرای استراتژی‌های سازمان با شکست یا بهره‌وری بسیار پایینی مواجه شده‌اند.

عارضه یابی سازمانی ابزاری است که مدیران و رهبران سازمان را قادر می‌سازد تا با دقت به چالش‌ها و فرصت‌های سازمان نگاه کنند و تصمیماتی هوشمندانه برای بهبود و توسعه اعمال کنند.

عارضه یابی کسب و کار شامل موارد زیر است:

  1. تحلیل ساختار سازمانی: شناخت نقاط قوت و ضعف ساختار سازمانی از جمله توزیع وظایف، اختیارات، و مسئولیت‌ها
  2. بررسی فرهنگ سازمانی: تحلیل اعتقادات، ارزش‌ها، رفتارها، و نگرش‌ها در سازمان
  3. ارزیابی عملکرد: بررسی و نمره‌گذاری عملکرد مختلف واحدها و فرآیندها در سازمان
  4. تجزیه و تحلیل سیاست‌ها و رویه‌ها: مرور و ارزیابی سیاست‌ها و رویه‌های مختلف در سازمان
  5. بررسی ابعاد فناوری و نوآوری: تحلیل استفاده از فناوری و سطوح نوآوری در سازمان.
  6. شناخت نیازها و مشکلات منابع انسانی: بررسی موضوعات مرتبط با منابع انسانی از جمله نیروی انسانی، آموزش و توسعه، و ارتقاء سطح مهارت‌ها
  7. بررسی مسائل مالی: تحلیل وضعیت مالی سازمان، به ویژه اگر مشکلات مالی وجود داشته باشد.
سیستم سازی کسب و کار یعنی چه

هدف عارضه یابی سازمانی چیست؟

  • تشخیص مشکلات و چالش‌ها: یکی از اهداف اصلی عارضه‌یابی سازمانی، شناسایی مسائل و چالش‌هایی است که ممکن است عملکرد سازمان را محدود کند. این شناخت مسائل اولیه برای اعمال تغییرات لازم و بهینه‌سازی فرآیندها اساسی است.
  • ارزیابی عملکرد واحدها: ارزیابی دقیق و عمیق عملکرد اجزاء مختلف سازمان، از جمله بخش‌ها، تیم‌ها، و فردی که می‌تواند به ارتقاء کارایی و افزایش بهره‌وری کمک کند.
  • شناسایی فرصت‌ها: عارضه‌یابی سازمانی می‌تواند فرصت‌های پنهان در سازمان را نیز شناسایی کند. این فرصت‌ها ممکن است از طریق بهبود فرآیندها، بهینه‌سازی ساختار سازمانی، یا افزایش نوآوری به دست آمده باشند.
  • تدابیر بهبودی: بر اساس تشخیص مسائل و چالش‌ها، این فرآیند به ارائه تدابیر و راهکارهای بهبودی می‌پردازد. این تدابیر ممکن است شامل تغییر فرآیندها، بهبود ساختار سازمانی، ارتقاء مهارت‌ها، و یا بهینه‌سازی ارتباطات باشد.
  • افزایش انعطاف‌پذیری سازمانی: توانایی سازمان در تطابق با تغییرات محیطی، تکنولوژی، و نیازهای مشتریان به‌وسیله عارضه‌یابی افزایش می‌یابد. این افزایش انعطاف‌پذیری باعث می‌شود تا سازمان توانایی بهبود پذیرش و تطابق با تغییرات را داشته باشد.

در کل، هدف اصلی عارضه‌یابی سازمانی بهبود پایدار و کلان عملکرد سازمان به منظور دستیابی به اهداف و ماموریت‌های تعیین شده است.

چرخه عارضه یابی سازمانی

چرخه عارضه یابی سازمانی یک فرآیند متناوب است که برای تشخیص، ارزیابی، و بهبود عملکرد سازمان به‌کار می‌رود. این چرخه معمولاً شامل چند مرحله است که به صورت تکراری تکرار می‌شوند. 

مراحل اصلی چرخه عارضه یابی سازمانی عبارتند از:

  1. تعریف اهداف و نیازها
    شناسایی و تعیین اهداف و نیازهای سازمان. این اهداف ممکن است شامل بهبود عملکرد، افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها و یا حل مشکلات خاص باشند.
  1. تجمیع داده‌ها
    جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات مربوط به عملکرد سازمان. این داده‌ها می‌توانند از منابع مختلفی نظیر گزارش‌ها، نظرسنجی‌ها، ملاقات‌ها و … باشند.
  1. تحلیل داده‌ها
    تحلیل و ارزیابی دقیق داده‌ها به منظور شناسایی الگوها، مشکلات، و فرصت‌ها. این مرحله می‌تواند از ابزارها و مدل‌های مختلف تحلیل استفاده کند.
  1. تشخیص
    شناسایی مسائل اصلی و چالش‌ها در سازمان. این شامل تحلیل عواملی نظیر ساختار سازمانی، فرهنگ سازمانی، عملکرد نیروی انسانی و سایر عوامل می‌شود.
  1. ارائه پیشنهادها
    ارائه راهکارها و پیشنهادهای بهبود برای حل مسائل و بهبود عملکرد سازمان.
  1. پیاده‌سازی تغییرات
    اجرای تغییرات پیشنهادی در سازمان. این ممکن است شامل تغییر فرآیندها، سیاست‌ها، ساختار سازمانی و سایر جنبه‌های عملکرد باشد.
  1. پیشرفت و ارزیابی
    ارزیابی نتایج تغییرات اجرایی شده و مطالعه تأثیر آنها بر عملکرد سازمان. در این مرحله، ارائه بازخورد و اندازه‌گیری پیشرفت انجام می‌شود.
  1. تصحیح و به‌روزرسانی
    در صورت نیاز، تصحیح راهکارها و به‌روزرسانی چرخه عارضه‌یابی بر اساس تغییرات و موقعیت‌های جدید.

 

این چرخه به‌صورت مداوم و تکراری اجرا می‌شود تا سازمان قابلیت پاسخگویی به نیازها و چالش‌های پیش رو را داشته باشد.

هدف عارضه یابی سازمانی چیست؟

هدف عارضه‌یابی سازمانی به‌طور عمده در جهت بهبود عملکرد و ارتقاء کارایی واحدها و سازمان به کار می‌رود. اهداف اصلی این فرآیند عبارتند از:

  1. تشخیص مشکلات و چالش‌ها
    یکی از اهداف اصلی عارضه‌یابی سازمانی، شناسایی مسائل و چالش‌هایی است که ممکن است عملکرد سازمان را محدود کند. این شناخت مسائل اولیه برای اعمال تغییرات لازم و بهینه‌سازی فرآیندها اساسی است.
  2. ارزیابی عملکرد واحدها
    ارزیابی دقیق و عمیق عملکرد اجزاء مختلف سازمان، از جمله بخش‌ها، تیم‌ها، و فردی که می‌تواند به ارتقاء کارایی و افزایش بهره‌وری کمک کند.
  3. شناسایی فرصت‌ها
    عارضه‌یابی سازمانی می‌تواند فرصت‌های پنهان در سازمان را نیز شناسایی کند. این فرصت‌ها ممکن است از طریق بهبود فرآیندها، بهینه‌سازی ساختار سازمانی، یا افزایش نوآوری به دست آمده باشند.
  4. تدابیر بهبودی
    بر اساس تشخیص مسائل و چالش‌ها، این فرآیند به ارائه تدابیر و راهکارهای بهبودی می‌پردازد. این تدابیر ممکن است شامل تغییر فرآیندها، بهبود ساختار سازمانی، ارتقاء مهارت‌ها، و یا بهینه‌سازی ارتباطات باشد.
  5. افزایش انعطاف‌پذیری سازمانی
    توانایی سازمان در تطابق با تغییرات محیطی، تکنولوژی، و نیازهای مشتریان به‌وسیله عارضه‌یابی افزایش می‌یابد. این افزایش انعطاف‌پذیری باعث می‌شود تا سازمان توانایی بهبود پذیرش و تطابق با تغییرات را داشته باشد.


در کل، هدف اصلی عارضه‌یابی سازمانی بهبود پایدار و کلان عملکرد سازمان به منظور دستیابی به اهداف و ماموریت‌های تعیین شده است.

مدل ها و روش های عارضه یابی سازمانی

عارضه‌یابی سازمانی از مدل‌ها و روش‌های مختلفی برای تحلیل و بهبود عملکرد سازمان استفاده می‌کند. در زیر، به برخی از معروف‌ترین مدل‌ها و روش‌های عارضه‌یابی سازمانی اشاره می‌شود:

  1. مدل 7S (مدل مک‌کنزی)

این مدل توسط توم پیترز و رابرت وواترمن ارائه شده است و بر اساس هفت عنصر اصلی به نام‌های استراتژی (Strategy)، ساختار (Structure)، سیستم‌ها (Systems)، مهارت‌ها (Skills)، اشتغال‌گرایی (Staff)، ارزش‌ها (Shared Values)، و سبک‌ها (Style) تمرکز دارد.

  1. مدل EFQM (مدل مؤسسه اروپا برای کیفیت مدیریت)

این مدل بهبود مستمر عملکرد سازمان را از طریق نظام مدیریت کیفیت ترویج می‌کند. این مدل بر اساس تسع عنصر اصلی شامل رهبری، انسان‌ها، سیاست و استراتژی، شراکت‌ها و منابع، فرآیندها، مشتریان، نتایج، و نتایج کلان استوار است.

  1. مدل Kotter (مدل هشت گام تغییر)

این مدل توسط جان کاتر ارائه شده و بهبود عملکرد سازمان از طریق مراحل تغییرات شامل ایجاد احساس نیاز، ایجاد انگیزه، ایجاد رؤیا و استراتژی، مشارکت و تعهد، تصویب تغییرات، اجرای تغییرات، تحکیم تغییرات، و حفاظت از تغییرات را پشتیبانی می‌کند.

  1. مدل Burke-Litwin (مدل تعادل سیستمی)

این مدل بر اساس ۱۲ عامل اصلی از جمله ساختار، رهبری، استراتژی، سیاست‌ها و مدیریت‌ها، محیط، سیستم‌ها و فرآیندها، استفاده از فناوری، نهادها و ارزش‌ها، مهارت‌ها و توانمندی‌ها، اشتغال‌گرایی، تأثیرات فردی، تأثیرات گروهی، و سلطنت بر محیط سازمانی تأکید دارد.

هر یک از این مدل‌ها و روش‌ها برای تحلیل عناصر مختلف سازمان و تدابیر بهبودی متناسب با شرایط و نیازهای سازمان مورد استفاده قرار می‌گیرند. انتخاب مدل مناسب با توجه به هدف و ویژگی‌های خاص سازمان اهمیت دارد.

سیستایم

تکنیک های عارضه یابی سازمانی

به عنوان یک فرآیند گسترده و چندگانه، عارضه‌یابی سازمانی از ترکیب مختلف تکنیک‌ها و ابزارها برای شناسایی مشکلات و فرصت‌ها استفاده می‌کند. تعیین تکنیک‌های مناسب بستگی به ویژگی‌ها و نیازهای خاص سازمان دارد. در ادامه، تکنیک‌هایی که معمولاً در فرآیند عارضه‌یابی سازمانی به‌کار می‌روند را معرفی می‌کنم:

  1. مصاحبه
    مصاحبه با کارکنان، مدیران، و اعضای سازمان برای جمع‌آوری اطلاعات کیفی و درک بهتر از نیازها و مشکلات داخلی سازمان.
  1. نظرسنجی
    انجام نظرسنجی‌ها به منظور جمع‌آوری داده‌های کمی از دیدگاه کارکنان و اعضای سازمان در مورد عملکرد و فرصت‌ها.
  1. گروه‌های ترکیبی (Focus Group)
    تشکیل گروه‌های کوچک از اعضای سازمان برای بحث در مورد مسائل خاص و جمع‌آوری ایده‌های بهبود.
  1. پرسشنامه‌نویسی
    استفاده از پرسشنامه‌ها برای جمع‌آوری داده‌های گسترده از دیدگاه اعضای سازمان.
  1. تحلیل SWOT در عارضه یابی سازمانی
    تحلیل نقاط قوت، ضعف‌ها، فرصت‌ها، و تهدیدها به منظور درک بهتر از موقعیت داخلی و خارجی سازمان.
  1. مشاهده مستقیم
    مشاهده مستقیم عملکرد و فعالیت‌ها درون سازمان به منظور دریافت اطلاعات از منابع غیرساختاری.
  1. تحلیل فرآیندها
    بررسی و ارزیابی جزئیات فرآیندها و فعالیت‌های مختلف سازمان برای شناسایی نقاط ضعف و بهبودپذیری
  1. کارگاه‌های تیمی
    برگزاری کارگاه‌ها و جلسات تیمی برای تشویق اعضای سازمان به ارائه ایده‌ها و راهکارهای بهبود
  1. تحلیل داده‌ها
    استفاده از تحلیل داده‌های آماری و مدل‌های تحلیلی برای به دست آوردن اطلاعات کمی در مورد عملکرد سازمان
  1. کنترل کیفیت
    استفاده از ابزارها و تکنیک‌های کنترل کیفیت برای ارتقاء فرآیندها و بهبود مستمر

این تکنیک‌ها ممکن است ترکیبی از روش‌های کیفی و کمی باشند و بستگی به شرایط و ویژگی‌های خاص سازمان دارند.

مزایای عارضه یابی کسب و کار

عارضه‌یابی یک فرآیند کلان و حیاتی در مدیریت کسب و کار است که به مشکلات و فرصت‌های موجود در سازمان نور می‌اندازد.
مزایای این فرآیند برای کسب و کارها شامل:

عارضه‌یابی به کسب و کار کمک می‌کند تا مشکلات و چالش‌های موجود را به دقت شناسایی کند و نتواسته‌ها را مدیریت کند.

با شناسایی نقاط ضعف و بهبودپذیری‌ها، کسب و کار می‌تواند بهبود عملکرد خود را تحقق بخشد.

عارضه‌یابی به کسب و کار این امکان را می‌دهد که فرصت‌های جدید را به درستی شناسایی و بهره‌مند شود.

شناخت دقیق‌تر از محیط داخلی و خارجی باعث افزایش انعطاف‌پذیری کسب و کار در مقابل تغییرات می‌شود.

با تحلیل فرآیندها و جلوگیری از اتلاف منابع، کسب و کار می‌تواند بهبودی پایدار در فرآیندهای خود ایجاد کند.

شناخت بهتر از نقاط قوت و ضعف سازمانی به کسب و کار این امکان را می‌دهد تا استراتژی‌های مناسب‌تری را تدوین کند.

با داشتن اطلاعات دقیق‌تر و کامل‌تر، تصمیم‌گیری در سازمان بهبود یافته و تصمیمات موثرتری اتخاذ می‌شود.

عارضه‌یابی می‌تواند به توسعه فرهنگ کیفیت در سازمان کمک کند و تعهد به ارائه محصولات یا خدمات با کیفیت بالا را افزایش دهد.

با شناسایی نیازها و تقاضاهای بازار، کسب و کار می‌تواند بهبود و نوآوری در محصولات و خدمات خود را ادامه دهد.

عارضه‌یابی به سازمان این امکان را می‌دهد تا منابع خود را بهینه‌تر مدیریت کرده و از اتلاف جلوگیری کند.

این مزایا باعث می‌شوند که عارضه یابی به عنوان یک ابزار استراتژیک و کلان در مدیریت کسب و کار مورد توجه قرار گیرد و به بهبود پایدار عملکرد و توسعه سازمان‌ها کمک کند.

سیستایم

عارضه یابی کسب و کار چه حوزه هایی را بررسی می‌کند؟

عارضه‌یابی کسب و کار به‌طور گسترده حوزه‌های مختلفی را بررسی می‌کند تا مشکلات و فرصت‌های موجود در سازمان به درستی شناسایی شوند. این حوزه‌ها عبارتند از:

1. فرآیندها و عملکرد: شناسایی نقاط ضعف و بهبودپذیری در فرآیندها و عملکرد سازمان، از جمله فرآیندهای تولید، خدمات، و مدیریت.

2. ساختار سازمانی: ارزیابی ساختار سازمانی و سطوح ارتباطات و هماهنگی بین واحدها.

3. منابع انسانی: بررسی مهارت‌ها، نیروی انسانی، ارتباطات سازمانی، رهبری، و فرهنگ سازمانی.

4. مالی و اقتصادی: ارزیابی عملکرد مالی، مدیریت هزینه‌ها و درآمدها، و تأثیرات عوامل اقتصادی بر سازمان.

5. بازاریابی و فروش: بررسی استراتژی‌ها و فعالیت‌های بازاریابی و فروش، شناسایی نقاط قوت و ضعف در روابط با مشتریان.

6. تکنولوژی و نوآوری: ارزیابی فناوری مورد استفاده، تحقیق و توسعه، و نوآوری در سازمان.

7. نظام اطلاعاتی: شناسایی نقاط ضعف و بهبودپذیری در نظام‌های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات.

8. حقوق و مزایا: ارزیابی سیاست‌ها و شرایط حقوقی، مزایا و محیط کاری برای کارکنان.

9. پایداری محیطی: بررسی تأثیرات سازمان بر محیط زیست و نحوه مدیریت اثرات محیطی.

10. ریسک‌ها و تهدیدات: شناسایی و مدیریت ریسک‌ها و تهدیداتی که ممکن است بر عملکرد سازمان تأثیر بگذارد.

این حوزه‌ها به کسب و کار این امکان را می‌دهند تا یک نگاه جامع به عملکرد و موقعیتشان در بازار و محیط کسب‌وکار داشته باشند و بهبودهای مؤثری را اعمال کنند.

عارضه یابی سازمان چه نتایجی دارد؟

عارضه‌یابی سازمانی نتایج متنوع و ارزشمندی برای سازمان به دنبال دارد. این فرآیند می‌تواند تأثیرات مثبت زیادی بر کسب و کار داشته باشد. برخی از نتایج مهم عارضه‌یابی سازمانی عبارتند از:

تمام این نتایج باعث می‌شوند که سازمان بهبود یابد، بهتر به چالش‌های موجود پاسخ دهد و در مسیر تحقق اهداف خود پیشرفت کند.

جمع بندی عارضه یابی کسب و کار

تا اینجا بااهمیت عارضه یابی کسب و کار آشنا شدیم و می‌دانیم که یک کسب و کار بدون عارضه یابی و حل نقص‌ها نمی‌تواند به سمت بهبود و موفقیت حرکت کند. در حال حاضر بسیاری از کسب و کارها به سراغ عارضه یابی سازمان و کسب و کار خود رفته‌اند تا بتوانند با شناخت نقوص و چالش‌های خود، رشد و پیشرفت تجارت‌شان را محقق کنند.

آکادمی سیستم سازی سیستایم

ما در آکادمی سیستم سازی سیستایم تمرکزمان روی سیستم سازی و اتوماتیک سازی کسب و کارها است و اولین گام برای پیاده‌سازی سیستم سازی در کسب و کارها بررسی عارضه‌ها است. در واقع بدون داشتن هلث چک درست و جامع از کسب و کار، سیستم سازی هدردادن منابع به‌حساب می‌آیند. دلیلش هم این است که سیستم سازی قرار است کسب و کار را رشد دهد و میزان زمان‌گذاری صاحب کسب و کار را به حداقل برساند، اما بدون بررسی و عارضه یابی مشخص نبود مقصد و اهداف کسب و کار چه معیاری می‌توان برای خوب یا بد بودن سیستم در نظر گرفت؟ یا اصلاً سیستم سازی در راستای رسیدن به چه اهدافی قرار است انجام شود؟

باتوجه‌به همین توضیحات و فارق از مبحث سیستم سازی، اگر در کسب و کارتان مشکلات و چالش‌هایی دارید که هر روز مشغول حل‌کردن آن‌ها هستید و تمامی ندارند و نمی‌دانید ریشه و علت واقعی این مشکلات چه هستند با مشاوران ما در آکادمی سیستایم در ارتباط باشید. شما می‌توانید از قدرت تحلیلگری بیزینس کوچ های آکادمی سیستایم برای حل چالش‌های کسب و کارتان بهره‌مند شوید و سرعت رشد و درآمدتان را افزایش دهید. به یاد داشته باشید بیزینس کوچ های آکادمی سیستایم دارای مدرک معتبر از فدراسیون جهانی کوچینگ (ICF) آمریکا هستند و علاوه بر مدرک تجربه و تسلط کافی برای حل مشکلات کسب و کار شما را دارند.

در صورت نیاز به مشاوره و دریافت پاسخ سؤالاتتان از طریق فرم زیر اقدام نمایید.

باعث افتخار ما خواهد بود که بتوانیم یک گفتگوی معنادار و نتیجه محور ۶۰ دقیقه‌ای با شما داشته باشیم، به همین دلیل مشخص‌کردن زمان دقیق جلسه و آشنایی ما نسبت به کسب و کارتان به این امر کمک زیادی خواهد کرد. لطفاً فرم زیر را بادقت و اطلاعات دقیق پر کنید، مشاوران سیستایم در کمتر از ۲۴ ساعت با شما تماس می‌گیرند.

 اطلاعات بیشتر

فرم مشاوره تحلیل و عارضه یابی

لوگو سیستایم

باعث افتخار ما خواهد بود که بتوانیم یک گفتگوی معنا دار و نتیجه محور ۶۰ دقیقه ای با شما داشته باشیم، به همین دلیل مشخص کردن زمان دقیق جلسه و آشنایی ما نسبت به کسب و کارتان به این امر کمک زیادی خواهد کرد. لطفا فرم زیر را با دقت و اطلاعات دقیق پر کنید ، مشاوران سیستایم در کمتر از ۲۴ ساعت با شما تماس می گیرند.

لوگو سیستایم

فرم مشاوره

لوگو سیستایم

باعث افتخار ما خواهد بود که بتوانیم یک گفتگوی معنا دار و نتیجه محور ۶۰ دقیقه ای با شما داشته باشیم، به همین دلیل مشخص کردن زمان دقیق جلسه و آشنایی ما نسبت به کسب و کارتان به این امر کمک زیادی خواهد کرد. لطفا فرم زیر را با دقت و اطلاعات دقیق پر کنید ، مشاوران سیستایم در کمتر از ۲۴ ساعت با شما تماس می گیرند.